Satricum week 2 en 3

De tijd gaat snel. Al meer dan een week achter met het blog. M'n derde week zit er al bijna op.

Het is nu vrijdag 29 juli.
We hebben vanochtend het desastreuze resultaat van de regenbuien van afgelopen woensdag kunnen aanschouwen.
Woensdagmiddag is het begonnen met regenen, het was voorspeld. Marijke had maatregelen genomen en extra afdek plastic laten komen wat ze hier gebruiken voor het maken van kweekkassen. Enorme lappen plastic waar eerst de gaatjes van gedicht moesten worden, anders heb je er niks aan.
Met planken werden eerst de graven en putten afgedekt en daarna het plastic erover.
De middagbuien gingen nog wel, maar in de avond en 's nacht was het serieus raak.
Vooruitlopend op het resultaat van de regenbuien was de groep gevraagd 8.00uur donderdag bij het ontbijt te zijn en niet al om 6.00uur naar het veld te komen.
Marijke zou eerst de schade opnemen en dan bij het ontbijt verslag doen.
Het plastic was onder invloed van de zware buien ingezakt en gaan lekken. Bij sommige graven stond het water tot de rand, dus werken zou onmogelijk zijn zeker met in het achterhoofd dat er ook nog meer regen zou kunnen vallen deze dag. Dus; excursie naar Rome!

'De fotograaf blijft hier, jij mag niet mee!' Dat was even een persoonlijke (koude-)douche. Ik kan het goed vinden met de groep, vind het leuk met ze op pad te gaan en wie weet zou ik mijn vrouw en dochter, Willy en Elaine, kunnen treffen in Rome.
Nee voor mij lagen er nog veel foto's te verwerken en anders waren er nog foto's te maken in het magazijn, van gerestaureerde vondsten.

Als eerste dacht ik de drie lekke fietsbanden te gaan maken nadat de groep naar het station van Cisterna was gegaan. Helaas wel bandenlichters en plakkers maar geen 'solutie'. Komt mij bekend voor.
Onze Italiaanse keukenhulp/kok zou gevraagd worden dit te kopen. Italië is een wielren land dus hier hebben ze vast bandenplak spul.

Ontbijt met gebakken courgette en aubergine

Onze Italiaanse kok schotelt ons overigens vaak niet Italiaanse dissen voor.
Meestal als primi een pasta en de secondi een stukje vlees of visvingers o.i.d. Daarnaast als bijgerecht vaak groenten als aubergine en courgette en een salade. Ook Italiaanse omelet komt regelmatig voorbij. Niet top, wel smakelijk, met uitschieters naar boven en beneden.



















Uiteindelijk is het wel goed geweest donderdag 'thuis' te blijven. Er was besloten 's avonds een 'dia-avond' te houden. Ik zou mijn leuke, mooie, gekke en informatieve foto's mogen tonen.
Dat betekent veel uitzoeken, bewerken en herbewerken, ik neem zoiets serieus, misschien wel té serieus.

Maar eerst ben ik verder gegaan met m'n werkfoto's van het veld te benoemen, iets als: TR314A_T25_U5_SL21-22-23_(0045).dng.
Uitleg: TR=de put waar de foto is genomen, T= de tombe (het graf), U= de unit, SL= speciale vondst zoals een kan, kom of kruik etc. die in 'situ' wordt vastgelegd.
Ik heb nu ± 110 graf en put foto's gemaakt, soms met residuen van de kist en/of een skelet.
Daarnaast ben ik vorige week begonnen met objectfotografie in een van de magazijnen. Daar heb ik een geïmproviseerde studio opgebouwd, met m'n Nikon flitsertjes als lichtbronnen, leve het Nikon CLS systeem! (creative lighting system).








Voor de diashow heb ik ±370 foto's geselecteerd. Veel foto's van de werkers in het veld, maar ook de wippende honden,  rare uitdrukkingen en gebaren. Het moet een afwisselend programma worden ter 'leering ende vermaeck'.

Gezien de lol, opmerkingen en uitbundigheid ben ik er in geslaagd ze een leuke avond te bezorgen. Ook zelf heb ik er veel plezier aan beleefd.

Satricum 2011 groepsfoto 

Nu kan ik eindelijk ook de eerste groepsfoto on-line zetten!
Overigens is er vandaag weer een nieuwe groepsfoto gemaakt, nu ook met de Italiaanse arbeiders die hebben geholpen de graven leeg te pompen. Deze foto komt pas on-line als we weer een dia-avond hebben gehad.

Op 't eerste gezicht 'normale' archeologen

Over de graven gesproken. Normaal hoor je mensen niet al te vaak over hun 'graf' spreken. Hier dus wel. Vaak hoor je: "kan iemand me even uit m'n graf helpen", "Wat heb ik toch een vet diep graf", "Mijn graf is gladder dan het jouwe", "Shit, mijn graf staat vol modder", "Wil je wel voorzichtig zijn, de wanden van mijn graf zijn wat brokkelig", en zo nog veel meer graf uitdrukkingen. Dat zelfde gaat ook op voor skeletten. "Shit, er is bijna niets van m'n skelet over",  "Wat heb jij een fucking gaaf skelet", "Hé, chill, jij hebt twee schedels" etc.
Liggen in een graf is hier voor niemand iets bijzonders. 'Loungend en chillend'' liggen sommigen in hun graf te schrapen, te kletsen en te dromen van lekker eten.

Vandaag was iedereen behoorlijk treurig na het zien van het resultaat door de regen veroorzaakt. Maar met goede moed(-t) en veel lol is iedereen aan de slag gegaan de volgelopen graven leeg te scheppen en te pompen.

Uiteraard is er de afgelopen 1,5 week veel meer gebeurd, een opsomming:
Ik ben zondag 17-07 naar het bergstadje Cori geweest.

In Cori was een 'festival' met vlaggenzwaaiers.
Deze vlaggenzwaaiers moesten voor de kerk, tijdens de dienst,
hun kledij nog inorde brengen

De zondag (24-07) daarop met 3 anderen naar Sperlonga, de stad met de villa en Grotta van Tiberius, geweest.
Dan heeft er nog iemand tussentijds een zonnesteek opgelopen.
Zijn Willy en Elaine in Rome, op 60 km van hier, aangekomen.
Ben ik druk bezig met de iPhone geweldige instagram en hipstamatic foto's te maken en heb ik de eerste krassen op het scherm.
De instagrammen en hipstamatics zijn te zien op facebook.
Schijnt het tegen het vriespunt te zijn in Venetië en sneeuwt het in de Dolomieten.

Carlijn met rode 'dominante' zwerfhond

Hebben de dames Carlijn en Nina een gewonde kat (Frits) gevonden, die ze naar de dierenarts hebben gebracht en die nu bij hun op de kamer mag slapen, 'lucky cat'.























Ook zijn de Amerikanen langs geweest, en is er geen L (loser) teken naar hun gemaakt zoals dat gebeurde na ons bezoek aan hun opgraving in Gabii.

Geboden waar op een archeologische site aan moet worden voldaan

Onze gravers moesten dichte schoenen aan, want dat is volgens de regels, en de Amerikanen doen alles volgens de regels en ze moesten een goede indruk van ons krijgen, het is nml. een vrijgevochten stel hier, wat in bh'tjes, ontblote bodies, korte broeken en op slippers loopt te 'diggen'.

Nee, ik moet er ook niet aan denken in lange broek, met bergschoenen met stalen neuzen en een hemd met lange mouwen op de site te staan in de brandende zon.

Er was geen rookverbod

En heeft Marijke vanmiddag het verzoek gedaan om niet half of geheel naakt langs de weg terug te lopen naar de school. De Italiaanse archeologie inspecteurs kwamen vandaag langs en zo erbij lopen is 'not done' in italië. Nou lopen ze er in Italië inderdaad niet half of geheel naakt bij, maar soms is er maar weinig fantasie voor nodig om voor te stellen waar het been begint of wat de kleur van de string is.

Heeft het vorige week na de eerste regen en bliksemnacht 2 à 3 dagen geduurd voordat iedereen weer aan en in z'n graf kon werken.
Ben ik erachter gekomen dat er op het terrein hier een prachtig meertje is waar notabene een waterschildpad in zwemt, de vissen continu boven water uit springen, er heel veel vogels en libellen rondvliegen (heb de hop, 'huppo' over zien vliegen).
Komt er binnenkort een 'Guns & Roses' coverband voor ons optreden. Hun zanger Carlo wipt af en toe aan en begint dan tegen mij te vertellen hoe laat het dan wordt en hoeveel we gaan drinken, dacht het niet! Ze maken hun eigen Grappa, die 'killing' schijnt te zijn.

Tot zover. Ben vast een heleboel vergeten, maar dat komt wel weer bovendrijven.

Salve,
Ciao,

René

De school waar de studenten slapen

Klaslokaal gebruikt als slaapvertrek

Satricum de eerste week.

Het is dinsdagmiddag, ik zit nu meer dan een week in Le Ferriere en heb 8 dagen gefotografeerd bij de opgraving.
Elke dag om 05.00 op en op 06.00 op de site. Het was even wennen, korte nachten, slecht slapen, 2, 3, 4 uur slapen is wel erg weinig.
En dat is niet vanwege de warmte. Mijn appartement is best koel. Een paar keer waren het muggen die mij wakker zoemden. De laatste nachten heb ik redelijk tot goed geslapen.
Het begint ook steeds gezelliger te worden. De studenten/gravers zijn gemêleerd. Leeftijd van 19 tot 36. Van druktemakers tot stille wateren (met ongetwijfeld diepe gronden).

Ik probeer steeds nieuwe impulsen aan mijn werk te geven. De eerste opdracht is op commando de graven te fotograferen, maar daarna kan ik mijn gang gaan. Ik blijf dan tot ontbijt beschikbaar en fotografeer tussendoor de werkers. Het is leuk al die poses en gebaren te zien. De concentratie, soms het verdwaalt rondkijken, dan weer de discussie met anderen. Wat is fotograferen dan toch leuk!
Een van de ideeën die ik heb is om de site een paar uur of misschien van zonsopkomst tot ondergang met een interval timer vanuit één positie op te nemen. B.v. elke 5 sec een opname en die serie dan in een paar minuten af spelen. Er zijn al een paar hoopvolle testen gemaakt.

Het laken wordt opgehouden.

Na het ontbijt blijf ik meestal nog een uurtje rondkijken en fotograferen op de site. Soms zijn er nog vondsten of vrijgemaakte profielen te fotograferen. De zon staat dan al zo hoog dat er met een laken een zonnescherm wordt gecreëerd, zodat er geen keiharde schaduwen zijn die de profielen onduidelijk maken. De kisten waar de skeletten in worden gevonden zijn in z'n geheel verdwenen. Er rest alleen nog een zwarte rand in de aarde die aangeeft hoe breed en lang de kist geweest moet zijn. Er zijn deze afgelopen week een aantal vondsten vrijgemaakt. De vondsten zijn veelal vazen en vaasjes, Olla's en Amforen, schaaltjes, en bekertjes. Chiem, een van de studenten heeft twee vaasjes uit een kindergraf vrijgemaakt en eruit gehaald, iedereen applaudisseerde. Zo zijn er ik meen 4 vaasjes uit kindergraven naar boven gehaald. Ook een paar prachtige overblijfselen van skeletten zijn vrijgelegd. Helaas mogen daar geen foto's van op m'n blog worden geplaatst.

Elke dag kent z'n routine: 8.30 ontbijt, 13.00 lunch en 20.00 avondeten.
Over het algemeen doe we dit gezamenlijk. Marijke slaat het ontbijt nog welles over, maar verder zijn we meestal compleet.
Ik heb van de week eens zitten tellen, 8 heren 16 dames. Toen ik hier een opmerking over maakte was het antwoord dat het dit er keer toch wel veel mannen zijn, (kan je nagaan hoe het anders moet zijn geweest).

De supermarkt waar ik van de week wat inkopen heb gedaan is in een saaie shopping mall, 15 min rijden hiervandaan. In het dorp Le Ferriere is, buiten 2 koffiebars een warme bakker en een goede pizzeria (Alfonso), vrijwel niets.
De wat grotere plaatsen Nettuno (kustplaats) of Borgo Montello hebben voldoende voorzieningen.
Er komen hier niet veel buitenlandse toeristen, de studenten van de 'gruppo Olandese' zijn bij iedereen in de nabije omgeving wel bekend. Er wordt regelmatig getoeterd en gezwaaid als we op de site zijn. Marijke kent vrijwel iedereen hier en iedereen kent haar. Ze komt hier al vanaf haar 18e en dit is al haar 30e campagne meen ik.

Daan 'jumps' spontaan een graf in om de hoed van Marijke te halen @ Crustumerium

Woensdag 13/07 hebben we 's middags een excursie gehad naar Crustumerium ( http://en.wikipedia.org/wiki/Crustumerium ) waar Groningse studenten zitten te graven. Alleraardigste ontvangst en rondleiding door prof. dr. Peter Attema. Zaterdag 16 zouden ze ons met een bezoek vereren.

't Was bloedheet die woensdag, de heetste dag tot nu toe, ± 40 graden. Daarna is het gelukkig wat koeler geworden.












Vrijdag 15/07 had een van onze Italiaanse werkers ' s avonds een voetbal wedstrijd in een nabijgelegen dorp. Het was een wedstrijdvan de ene straat tegen de andere straat, maar in een echt klein regio stadionnetje.

Paolo met 'tutti crampi'.

Er zijn drie dingen belangrijk voor een Italiaan, (heeft mij broer Frank mij eens verteld), eten, mama en voetbal. Volgens Marijke gaan vrijwel alle gesprekken tussen Italiaanse mannen over eten. Wat hebben ze gegeten, wat gaan ze eten, wat zouden ze willen eten, wie maakt het lekkerste eten etc.
Paolo had de 'gruppo Olandese' uitgenodigd te komen kijken. Had hij dat maar niet gedaan. Onze vrolijke cheerleaders schreeuwden Paolo naar voren. De eerste helft duurde 20 min en de tweede helft 30 min. Maar halverwege de tweede helft lag de helft van Paolo's team met kramp op de grond. Tot hilariteit van de Italianen gilden de Olandesi 'crampi, Paolo tutti crampi'.
Ze waren van plan maandag als Paolo weer op de site zou werken op het commando 'tutti crampi' met z'n allen op de grond te gaan liggen met een been omhoog.






Vrijdag was ook het afscheid van de voor een week langsgekomen Anneke, de 'oude' vaste fotograaf van de UvA. Zij heeft deze afgelopen week filmopnames gemaakt van de opgraving. Het is wonderlijk om te zien hoe snel je met mensen een band kunt vormen.
Het schijnt het 'Satricum' virus te zijn waar je mee besmet kunt raken. Velen zijn hier dus meer dan eens in hun leven te vinden en sommigen maken er hun leven van. Aan het eind van de middag, nu iedereen nog aanwezig was, heb ik een groepsfoto gemaakt, die blijft nog even een verrassing.








Zaterdagavond gaan de werkers loos. Er is niets in de omgeving, dus het gebeurd thuis, achter de school. Netjes aangekleed, muziek buiten, drank op tafel en tot diep in de nacht feesten!
Ik hou het rond middernacht voor gezien, ik ken mezelf zo ondertussen wel een beetje. De zondag wil ik ook graag nog 'leven'.
En daarbij ben ik een halve bejaarde tussen hen. Maar zo voel ik me niet en zo behandelen ze me ook niet, maar daarover later meer...

Ciao,

Renato

Satricum 2011 introductie

Een studente van mij, Suzanne van Leeuwen, vroeg enige tijd geleden of ik een fotograaf wist die misschien mee zou willen werken aan een archeologische opgraving in Italië.

De opgraving betreft Satricum, een Latijnse stad daterend van ±900bc.

Na een gesprek met Suzanne haar archeologie docent en coördinator van de opgraving, prof. Marijke Gnade van de UvA, heb ik besloten om mee te doen aan de campagne en 5 weken mee te gaan. Het lijkt me leerzaam, boeiend en een goede ervaring.

Ik zal proberen dit blog regelmatig bij te houden en op deze wijze iedereen die geïnteresseerd is in mijn belevenissen hier, te informeren.

Cappuccino en pizza onderweg

Na twee dagen rijden zijn Sophie Vroegop en ik zondag 10 juli om 19.15 in Le Ferriere  aangekomen. Als eerste zijn we langs ons doel van deze reis gereden de opgravings-site. Een inham in een 'vinyard' langs de weg Le Ferriere-Nettuno. (http://nl.wikipedia.org/wiki/Le_Ferriere)


Satricum is een Latijnse plaats die dateert van ± 900bc en beslaat een oppervlak van ca. 40ha. De site waar gegraven wordt is ± 25x40m en bestaat uit een serie graven onder een oude weg waar later een wijngaard over is ontstaan.

Achterzijde aan een binnenplaats

 Mijn onderkomen is een appartement in het oude arbeidersverblijf van de wijnboerderij Casale del Giglio.
Ik heb internet in het appartement, (en kan dus skypen met thuis)
Er blijkt adsl te zijn ik heb van Marijke Gnade (de leider van deze opgraving) een kabel gekregen en tegen mijn verwachting in is er zowaar verbinding.
Geeft wel wat meer ruimte om langere berichten te schrijven wat foto's te sturen en dus ook de mogelijkheid dit blog bij te houden.

Voorzijde staat al jaren in de steigers, waardoor

helaas mijn luiken niet open kunnen, zodat mijn uitzicht erg beperkt is.

De afzichtelijke gevel van de wijnfabriek van Casale del Giglio

Foto's van de opgraving mag ik helaas niet op internet plaatsen en daar hou ik me dus aan.

Sterker nog, de foto's die ik maak en betrekking hebben op de opgraving zijn niet meer van mij.

't Is wel wat wennen. Het werk is niet al te zwaar, maar het zijn veel veranderingen tegelijkertijd. 
De warmte (±37-40) de mensen, de locatie, de reis, het werk, het alleen zijn in het appartement.
Maar ik vind het niet erg. Iedereen is erg aardig. Marijke doet ook haar best me te informeren.
't Is een aparte maar geschikte vrouw. Lijkt keihard, maar ondertussen houdt ze van haar studenten en de studenten van haar. Het werk hier is haar leven, waar ze dus niet over uitgepraat raakt. Ze laat constant dingen en zien en legt geduldig van alles uit. Op de site over de sporen, de muren en de lagen die te zien zijn. Ze is ook constant bezig mensen te sturen, dus ook mij, ik weet nog bijna van niets.
Maar ook's avonds, zojuist in hun appartement, liet ze vitrines met vondsten en prachtige etruskische kopjes zien.
Haar enthousiasme werkt inspirerend.
















Vannacht  (ma 11/07) erg weinig geslapen, 4 uur. Lag 's middags tijdens de siesta al snel in een coma.
Ga vanavond (di 12/07) wat vroeger plat om te kijken of ik wat meer uren kan maken.
Mijn wekker staat op 5 uur.

Ik kan koffie zetten en heb nog repen. Morgen hoop ik wat spullen in huis te halen voor het prè ontbijt en voor tussendoor.
Ga ook wat wijn bij de casa scoren. De wijnen van Casa del Giglio schijnen heel goed te zijn, ik neem dus wel wat mee naar huis. http://www.casaledelgiglio.it/indexflash.html
Hier vind je interviews met Marijke, in het italiaans over de opgraving maar alleen op de italiaans taal versie, zoek de pagina  'Non solo Vino' en daar staan een aantal interviews met beelden.

Er wordt van ± 6.00 's ochtends tot 13.30 gewerkt. Om 8.30 is er gezamenlijk ontbijt. 
Bij de school, waar de studenten bivakkeren, staan in de tuin lange houten tafels waar we met z'n allen aan eten.
Het verlaten schoolgebouw ligt aan de rand van het dorp Le Ferriere (genoemd naar de oude, gesloten, ijzerfabriek die in het dorp staat, ferro, ijzer)

Ik moet balancerend op een ladder op aanwijzingen van de 'puthoofden' of de professor graven en de 'vlakken' fotograferen. De site is opgedeeld in 6 of 7 'putten' waarbinnen graven worden blootgelegd. Het is een grafveld uit 300bc, midden tussen de wijnranken

Mijn appartement is op loopafstand van de site en de school. Ik loop tussen de druivenranken en olijfbomen door naar de site.

Elke ochtend zie ik de zon boven de bergen
in het oosten opkomen, prachtig.